Υπέρηχοι
Ο υπέρηχος είναι μία ευρέως χρησιμοποιούμενη μέθοδος για την απεικόνιση πολλών ανατομικών δομών. Είναι μία εξέταση εύκολη και ανώδυνη για τον εξεταζόμενο, η οποία δεν έχει ακτινοβολία και οι αντενδείξεις της είναι πρακτικά ανύπαρκτες. Οι υπέρηχοι που πραγματοποιούνται συνήθως είναι οι εξής:
Υπερηχογράφημα άνω κοιλίας:
Συμπεριλαμβάνει το ήπαρ (συκώτι), τη χοληδόχο κύστη και τα χοληφόρα, το πάγκρεας, τον σπλήνα, την κοιλιακή αορτή και τους νεφρούς.
Ο υπέρηχος είναι μια πολύ καλή πρώτη εξέταση για τον έλεγχο του ήπατος, με εξαίρεση κάποιες περιπτώσεις στις οποίες η σωματοδομή του εξεταζόμενου δεν επιτρέπουν τον ικανοποιητικό έλεγχο. Επιτρέπει την ανάδειξη εστιακών αλλοιώσεων με αρκετά υψηλή ευαισθησία. Μειονεκτεί συγκριτικά με την αξονική και μαγνητική τομογραφία στον ακριβή χαρακτηρισμό κάποιων εστιακών βλαβών και για αυτό το λόγο σε περιπτώσεις αμφίβολων ευρημάτων προτείνεται περαιτέρω έλεγχος.
Το υπερηχογράφημα είναι η εξέταση εκλογής για τον έλεγχο της χοληδόχου κύστης και συνήθως υπερέχει της μαγνητικής και της αξονικής τομογραφίας, ιδίως στην ανάδειξη λίθων. Η πλήρης νηστεία έχει μεγάλη σημασία για την σωστή εξέταση της χοληδόχου κύστης. Το υπερηχογράφημα είναι επίσης ακριβές στην ανάδειξη διάτασης των ενδοηπατικών και εξωηπατικών χοληφόρων. Συνήθως η ανάδειξη του αιτίου της διάτασης γίνεται με περαιτέρω έλεγχο με αξονική ή μαγνητική τομογραφία.
Ο υπέρηχος είναι λιγότερο ακριβής εξέταση για τον έλεγχο του παγκρέατος μπορεί ωστόσο να αναδείξει παθολογία ιδίως σε ασθενείς με ευνοϊκή σωματοδομή. Είναι πολύ καλό εργαλείο για τον έλεγχο του σπληνός και των νεφρών.
Το υπερηχογράφημα αποτελεί εξαιρετική εξέταση screening για την ανάδειξη ανευρύσματος κοιλιακής αορτής.
Προετοιμασία: Η εξέταση γίνεται μετά από νηστεία 8 ωρών και για αυτό το λόγο συνήθως πρωινές ώρες. Ο εξεταζόμενος δεν πρέπει να λάβει τροφή ή να πιει καφέ και συνιστάται να αποφεύγεται και το κάπνισμα πριν την εξέταση. Επιτρέπεται η λήψη νερού, η οποία είναι απαραίτητη όταν η εξέταση συνδυάζεται με υπερηχογράφημα κάτω κοιλίας.
Υπερηχογράφημα κάτω κοιλίας:
Συμπεριλαμβάνει την ουροδόχο κύστη, τον προστατικό αδένα στους άνδρες και τα έσω γεννητικά όργανα στις γυναίκες (μήτρα και ωοθήκες).
Ο υπέρηχος είναι εξαιρετική εξέταση για τον έλεγχο της ουροδόχου κύστης, με δυνατότητα ανάδειξης ενδοαυλικής παθολογίας με μεγάλη ευαισθησία. Σε περίπτωση ευρημάτων η κυστεοσκόπηση είναι συνήθως η επόμενη εξέταση.
Ο ρόλος του υπερηχογραφήματος στον έλεγχο του προστάτη είναι κυρίως η εκτίμηση της καλοήθους υπερπλασίας. Μπορεί να υπολογίσει το μέγεθος του προστατικού αδένα με ικανοποιητική ακρίβεια και είναι πολύ σημαντικό να εκτιμηθεί η υπολειπόμενη ποσότητα ούρων στην ουροδόχο κύστη μετά την ούρηση. Δεν αποτελεί καλή εξέταση για την ανάδειξη καρκίνου του προστάτη, η οποία γίνεται με τη μέτρηση του PSA στο αίμα και στη συνέχεια πολυπαραμετρική μαγνητική προστάτη και βιοψία.
Ο διακοιλιακός υπέρηχος των έσω γεννητικών οργάνων στη γυναίκα αποτελεί σημαντική εξέταση για τον έλεγχο συμπτωμάτων ή τον προληπτικό έλεγχο των έσω γεννητικών οργάνων. Επί ευρημάτων ο διακολπικός υπέρηχος και η μαγνητική τομογραφία μπορούν να βοηθήσουν στην περαιτέρω διερεύνηση.
Προετοιμασία: Το υπερηχογράφημα κάτω κοιλίας γίνεται μετά από πλήρωση της ουροδόχου κύστης. Για να επιτευχθεί αυτό συστήνεται ο εξεταζόμενος να πιει 2-3 ποτήρια νερό 2 ώρες πριν την εξέταση και να μην ξαναουρήσει από αυτή την ώρα και μετά. Πρέπει την ώρα της εξέτασης να νιώθει ότι θέλει να ουρήσει.
Υπερηχογράφημα θυρεοειδούς αδένα-Χαρτογράφηση τραχήλου:
Αποτελεί την εξέταση εκλογής για την ανατομική απεικόνιση του θυρεοειδούς. Δίνει πληροφορίες για το μέγεθος και την αγγείωση του θυρεοειδούς. Βοηθάει στην ανάδειξη όζων του θυρεοειδούς και στην εκτίμηση του κινδύνου κακοήθειας με τη χρήση του TI-RADS score. Υπάρχει δυνατότητα πραγματοποίησης ελαστογραφικού ελέγχου των όζων για λήψη περισσότερων πληροφοριών που αφορούν τη σκληρότητα των όζων.
Συγχρόνως υπάρχει δυνατότητα αναλυτικού ελέγχου των τραχηλικών λεμφαδένων. Απεικονίζονται οι λεμφαδένες του τραχήλου και με βάση το μέγεθος και τα απεικονιστικά χαρακτηριστικά τους εντοπίζονται τυχόν ύποπτοι λεμφαδένες. Παρέχεται διάγραμμα με τη θέση αυτών για τη διευκόλυνση του χειρουργού σε περίπτωση προεγχειρητικού ελέγχου.
Προετοιμασία: Δεν απαιτείται προετοιμασία του εξεταζόμενου για το υπερηχογράφημα του θυρεοειδούς και του τραχήλου.
Υπερηχογράφημα οσχέου:
Αποτελεί την εξέταση εκλογής για τον έλεγχο του οσχέου. Επιτρέπει τον έλεγχο των όρχεων, όσον αφορά το μέγεθος, την αγγείωση και την παρουσία εστιακών αλλοιώσεων. Είναι επίσης η κατάλληλη εξέταση για τον έλεγχο των επιδιδυμίδων, για έλεγχο για κιρσοκήλη και υδροκήλη.
Προετοιμασία: Δεν απαιτείται προετοιμασία του εξεταζόμενου για το υπερηχογράφημα οσχέου.
Υπερηχογράφημα σκωληκοειδούς απόφυσης:
Το υπερηχογράφημα είναι μια εξέταση με καλή διαγνωστική ακρίβεια για την ανάδειξη σκωληκοειδίτιδας. Είναι χρήσιμη σε ασθενείς με άλγος στο δεξιό λαγόνιο βόθρο, στους οποίους μπορεί να αναδείξει τη φλεγμαίνουσα σκωληκοειδή απόφυση, με εξαίρεση κάποιες περιπτώσεις που η ανατομική της σχέση με το έντερο δεν το επιτρέπει (πχ οπισθοτυφλική σκωληκοειδής απόφυση).
Προετοιμασία: Δεν απαιτείται προετοιμασία του εξεταζόμενου για το υπερηχογράφημα σκωληκοειδούς απόφυσης.
Υπερηχογράφημα μαλακών μορίων:
Το υπερηχογράφημα αποτελεί μια καλή εξέταση για τον αρχικό έλεγχο μορφωμάτων στα μαλακά μόρια. Μπορεί να θέσει με ικανοποιητική ευαισθησία και ειδικότητα τη διάγνωση σε αλλοιώσεις όπως κύστεις, λιπώματα, αιματώματα. Επί κλινικών ή απεικονιστικών αμφιβολιών συνιστάται έλεγχος με μαγνητική τομογραφία.
